خبر کوتاه از کتاب هزاره های اسکاندیناوی

شهید عبدالعلی مزاری به تاریخ پنجم جوزای ۱۳۲۶هـ.خ. در قریۀ نانوایی[1] ولسوالی چهارکنت ولایت بلخ به دنیا آمده و در ۲۲ حوت ۱۳۷۳هـ.خ. توسط طالبان به شهادت رسیده است.[2] امااین چند جمله، تمام زندگی شهید مزاری نبوده ونیست.افکار، اندیشه ها، پیام، شخصیت وکارکردهای استاد مزاری را نمی‌توانند بازتاب دهند. شخصیت متین وشکوهمند، ادبیات ویژۀ فرهنگی وسیاسی،شجاعت وابتکارات اجتماعی، موضع‌گیری‌ها، مصاحبه‌هاوپیام‌های کتبی و تصویری به‌جامانده از بابۀ شهید، نشان می‌دهند که ایشان یکی ازشخصیت‌های متفاوت زمانه‌اش و از اندیشمندان بوده است که دربارۀ امور مختلف سیاسی، منازعات دیرپای وطن دیدگاه‌ها و راه‌حل‌های خودش را داشته ‌استشناخت درست شخصیت بابه مزاری گرچند نیازی به بررسی دقیق و پژوهش بیشتر دارد و از عهدۀ این نوشته خارج است؛ با این هم، در این یادداشت که به مناسبت بیست‌وهشتمین سالیاد شهادت او تدوین شده است، کوشیده‌ام تا مرور گذرای داشته باشم به زندگی فرهنگی، سیاسی رهبر شهید. هم‌چنین،اندیشه و نگاهی ایشان را در مورد مسائل اساسی، زندگی مدرن و نظام‌های اداری راهگشاه در کشور نیز بیان کنم.بابه مزاری از نوجوانی تا رهبریبه نظر می‌رسد کار درست آن است تا زندگی رهبر شهید بابه مزاری را از نوجوانی تا رهبری، در چند مرحلۀ جداگانه مورد بررسی قرار دهیم و در لابه‌لای این بررسی‌ها می‌توانیم با اندیشه و نگاه او نسبت به مسائل فرهنگی، تاریخی، تمدنی و سیاسی آشنا شویم.الف. دوران جوانی، درس و تحصیل، عسکری، مبارزات فرهنگی و سیاسی (۱۳۴۴ تا ۱۳۵۸هـ.خ)ب. سازمان‌دهیویارگیری‌های تشکیلاتی (۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵هـ.خ.)ج. تلاش و سامان‌دهی ساختارهای جدید سیاسی برای وحدت و انسجام هزاره‌ها (۱۳۶۵ تا ۱۳۶۸)د. تلاش برای گسترش و تحکیم وحدت (۱۳۶۸ تا۱۳۷۱ , ...ادامه مطلب

بابه مزاری از مبارزات فرهنگی ـ سیاسی تا طرح نظام فدرالیبه جای مقدمهنظام فدرالی باگونه‌های متفاوت که دارد،امایکی از دستاوردهای تمدنی و جهان مدرن در حوزۀ سیاست و حکومت‌داری مدرن شمرده می‌شود. فدرالیسم یکی از موضوعات مهم و جذاب در اندیشۀ سیاسی معاصر است و می‌توان آن را به عنوان یک راه‌کار خردمندانه و عقلانی جدید در راستای حل منازعه‌های دیرپای اجتماعی در بسیاری از کشورهای جهان قلم‌داد کرد. این شیوۀ حکومت‌داری یکی از راه‌حل‌هایی است که در جهان مدرن و جهان‌سومی‌ها و حتی در کشورهای در حال منازعه، توسط اندیشمندان و سیاست‌مداران مطرح و روی آن تأکید شده است. فدرالیسم به عنوان یک مفهوم و ساختار مدرن، قابل‌درک و تحلیل نیست، مگر با اندیشه‌های مدرن و مطالعۀ دقیق دربارۀ تاریخ و فرهنگ سیاسی مدرن. این یادداشت نیز نمی‌تواند به شرح اهمیت این موضوع( بابه مزاری از مبارزات فرهنگی وسیاسی تا طرح نظام فدارلی) بپردازد، مگر این‌که به ‌طور فشرده باخاستگاه، شخصیت،اندیشه و مبارزات دوام‌دار بابه مزاری آشنایی ابتدایی داشته باشیم. برای رسیدن به این مأمول، زندگی مبارزاتی و تلاش‌های فرهنگی و سیاسی بابه مزاری را به بررسی می‌گیرم. بابه مزاری بدون این‌که با الفاظ و تعریف‌های معمولی از فدرالیسم سخن بگوید، به عنوان یک مصلح اجتماعی، با آگاهی وتسلط مطالعاتی که درامور سیاسی و تاریخی دارد به اصل مطلب و به گونۀ عینی و تجربی، فرهنگی و تاریخی فدرالیسم را راه‌حل قضیۀ کشورش یافته و برایجاد آن تأکید می‌کرد.یادآوریدر آغاز برای آشنایی ابتدایی با زندگی، شخصیت و اندیشۀ سیاسی رهبر شهید، استاد عبدالعلی مزاری، به‌ طور فشرده و خلاصه و به ترتیب، مراحل زندگی رهبر شهید را از نوجوانی تا رهبری، به بازخوانی گرفته و در نهایت نگاه و دیدگاه , ...ادامه مطلب

آورنده: عبدالله رفیعی1 : ما معتقد هستیم که هرکس روی تمامیت ارضی افغانستان و روی وحدت ملی افغانستان فکر می کند ، باید با واقعیت های عینی جامعه برخورد کند و تمام جریانات سیاسی و اقوام و ملیت ها را در نظر بگیرد .2 : ما حقوق همه ملیت ها را می خواهیم ، حقوق ملیت ها به معنای برابری و برادری است .3 : حاضر هستیم تا آخر وحـدت ملی و تمامیت ارضی را حفظ نماییم .4 : ما فقط یک تعهـد داریم ، که از مردم خود دفاع نماییـم .5 : از نظر تـمدن بشری و قوانین بین المللی من فکر می کنم ، که امروز یک مسـئله ی پذیرفته شده در سطح جهان است ، که مطبوعات آزاد باشد و هرکس باید طبق برداشت های سیاسی و عقیدتی اش ، عقـیده ای خود را منعکس نمایـد .6 : ما از کشورهای جهان و سازمان ملل می خواهیم ، که مردم افغانستان را در امر بازسازی و اعمار مجـدد افغانستان یاری رسانند.7 : معتقدیم که سرشماری دقیق ، زیر نظر سازمان ملل از جمعیت افغانستان صورت گرفته و میزان جمعیت های انسانی ساکن در کشور مشخص گردد .8 : هر طرحی که بدون توجـه به واقعیت های جامعه ی افغانستان ارائـه شود ، ضمانت اجـرایی ندارد .9 : هرکس که به حقوق مردم ما احترام گذاشته و خواسته های مشروع ما را بپذیرد ، ما نیز به او احترام قایل ایم و هرگاه به حقوق مردم ما تجـاوز شود ، در برابر متجـاوز خواهیم ایستاد .10 : زنـان از کلیـه ی حقوق انسانی برخوردار هستند و می توانند در همه عرصه های حیات اجتماعی ـ سیاسی کشور فعال باشند، انتخاب شوند و انتـخاب کنند .11 : اگر ملـیتی حقوق خود را طلب نموده و خواستار عدالت باشد ، به معنای تجزیه طلبی نیست . این حق طبیعی مردم است ، که خواستار حقوق خویش و عدالـت باشند .12 : دولت مردمی وقتی به وجود می آید ، که انتخابات برگزار, ...ادامه مطلب

در زمان که طرح مفاهیم ومطالبات چون عدالت اجتماعی، تشکیل دولت مشارکتی، حقوق زن و آزادی بیان؛ وحدت ملی، رسمیت یافتن هویتهای قومی درکشور ما طرح وساختار نظام سیاسی در کشور، مشکل وبسان تاوب می ماند،رهبر شهید، با آگاهی و خردمندی، منطق نیرومند و ادبیات فاخر خود، غیر ممکن های یاد شده را نتنها ممکن ساخت که به اکسیژن زندگی اجتماعی، مجامع فرهنگی وشعار مبارزاتی مبارزان و گفتمان غالب محافل مدنی وسیاسی مبدل ساخت.در این میان اما یکی از راهکارهای مهمی که استاد مزاری برای حل مشکل اساسی وساختاری کشور، طرح وتاکید نمود،طرح سیستم فدرالی در کشور است نگاه شهید مزاری به مسله فدارلیسم، یک نگاه، فرهنگی وتمدنی است و از امور وباور های مبنایی و اصولی شان شمرده می شود ومی گوید: راه حل مسله، نظام فدرالی را میدانیم واین را یک مبنا میدانیم.استاد مزاری درباره عدالت اجتماعی ومسایل دیگر که صد البته همه مهم و حیاتی است، ولی درو قت بیان و مطرح نمودن آن مفاهم هیچکاهی به تعبیر مبنایی ازآنها یاد نکرده است. مبنا، اصل اصول را گویندوبه تعبیر علمای لغت وفرهنگ ( مبنی، مأخوذ از «بناء» و مقصود از آن قرار و عدم تغییر است)استاد مزاری در باره فدرالیسم، یک دیدفرهنگی وتمدنی ویژه دارد او نسبت به سیستم فدارلیسم برای کشورمان به عنوان یک راه کار مهم واستراتیژیک باور دارد وبه تعبیرخودش، فدارلیسم را به حیث مبنا واصل سیاسی قبول دارد و ازآن حمایت میکندرهبر شهیدبابه مزاری برای درست بودن این طرح و اندیشه خود از نظامهای فدارلی که موفق هم هستند نمونه و مثال آورده و نام می برد:( دردنیا، هم نمونه دارد وما میدانیم کشور های پیشرفته دنیا از نگاه دمو کراسی واز نگاه آزادی نظام فدرالی دارد، نه آنجا تمامیت ارضی شان به خطر است ونه منافع ملی شان ب, ...ادامه مطلب

اخیرا نوشته به قلم اقای مسعود قیام وبا عنوان ( نیاکان من محور جدال در افغانستان ) در سایت کابل پرس نشر گر دیده است که ظا هرا به نقد و محکومیت حا کمیت های گزشته پر داخته است. اما در متن ان زیرکانه به موارد دیگر اشاره رفته است که هم بیان گر چا لاکی اقای قیام می باشد و هم باعث تأسف تعداد زیاد از مردم گشته است- نبشته فعلی ما در همین مورد وپیرامون مقاله اقای قیام به تحریر امده است. ( مسعود قیام) روز نامه نویس وخبرنگار عصر هجوم طالبان نکتای دار در کشور و از روشنفکران طراز نوین و خواهان ملت سازی در افغانستان می باشند - برای روشن شدن منظور مان نا گزیر از بیان یک اشاره هستیم، بدین قرار به یاد داریم که: در زمان حکومت ترکی الی نجیب روشنفکران تحصیل کرده افغانی هر چه می توانیستند - ظابط وصا حب منصبان نظامی وقهرمان جنگ ونبرد تولید می نمود ند- ودر دوره جدید ظاهرا حا کمیت دریافته که به ابزار دیگر نیاز است. لذا هر چه توانیست ژور نالیست ازاد ودمو کرات به وجود اورد ه است. اما در کل برای تامین یک هدف - یعنی تحکیم حا کمیت وتعمیق ریشه های در حال فرسایش اقتدار وانحصار قومی - این دسته از روشنفکران که مسولیت طراحی تفکر واستراتیژی کلان و دراز مدت دولت را به عهده دارند. کسانی هستند که همانند ترکی وحفیظ الله امین عمل می کنند - وهمانند انها ملت متحد ومترقی می خواهند اما با شعار هایی متفاوت و از , ...ادامه مطلب