مجله ادبیات معاصر ومعرفی کتاب هزاره ها دراسکاندیناوی.

مجله ادبیات معاصرومعرفی کتاب هزاره ها دراسکاندیناوی

هزاره ها دراسکاندیناوی

 محمد رضاضیایی

کابل، چاپ اول، انتشارات مقصودی پایز ۱۳۹۸

کتاب (هزاره ها دراسکاندیناوی) اثرمحمد رضا ضیایی، خزان۱۳۹۸، ازسوی انتشارات مقصودی درکابل چاپ ومنتشرشد. این کتاتب در۳۴۰ صفحه وهشت فصل ترتیب وتنظیم شده است ودرهر فصل مطالبی راجع به هزاره هادرافغانستان واسکاندیناوی آمده است

مولف درفصل اول بحثی درمورد تبارشناسی هزاره ها مطرح کردهاست، این که این ها چه کسانی اند،ریشه به کجا یا کدام قومی می رسانند وازکدام زمان بدین سو در افغانستان زندگی می کنند؟

دراین فصل از مورخان و محققان مختلفی چون، علامه فیض محمد کاتب هزاره، حسین نایل، جاوید، سید عسکرموسوی، عبد الحی حبیبی وتعداد دیگری از مورخانی که دربخش ریشه تباری وپیشنه تاریخی هزاره ها تحقیقات وپژهوش های داشته اند،  مطالبی رانقل کرده است.

درفصل دوم،  به ناگزیری مهاجرت وپناهندگی هزاره ها درطول تاریخ وسیرتاریخی وآوارگی وپناه جویی هزاره ها پرداخته است. به دوره عبدالرحمن خان به عنوان یکی از مقاطع خونین برای هزاره ها توجه ویژه کرده است و سرکوب وحذف وتاراج بیرحمانه هزاره ها را توسط لشکر امیر عبد الرحمن خان بررسی کرده است

نسل کشی وقتل عام این دوره را یکی از دلایل عمده مهاجرت و ا آوارگی هزاره ها پنداشته است همچنین به دوره حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان نیز اشاره کرده است ودلایل مهاجرت این دوره شرح داده شده است به همین ترتیب، به دوره مجاهدان،  خصوصا حادثه افشار وقتل عام دوره سیاه طالبان نیز بصورت گذرا توجه کرده است

آقای ضیایی د راین جا متوقف نمانده است و وضعیت اجتماعی هزاره ها در دوره دموکراسی،  حامد کرزی ومحمد اشرف غنی نیز بررسی شده است واسباب مهاجرت هزاره ها دراین دوره نیز ذکر شده اند.

به صورت عموم میتوان گفت که در این فصل به این مسله پرداخته است که هزاره ها درگذشته از سوی شاهان وحکام افغانستان چه ستمهای را کشیده اند و چرا؟

درفصل سوم، سرنوشت هزاره های پناهنده وکنده شده از افغانستان دراسکاندیناوی معرفی شده است که شامل سه کشور سویدن، ناروی ودانمارک است.

وضعیت اجتماعی وفرهنگی این کشورها نیز گذرا شناسانده شده اند. بعدنگاه گذرایی به وضعیت زیستی هزاره هادرکشور های اسکاندیناوی انداخته است.

فعالیتهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شان بررسی شده وتفاوت های فکری میان هزاره های پناهنده شرح داده شده است. آنها از لحاظ فکری به سه دسته تقسیم شده اند؛  هزاره هایی که میخواهند فرهنگ اولی شان را حفظ کنند، هزاره هایی که میخواهند از فرهنگ اولی شان ببرند و فرهنگ جدید را بپذیرند و هزاره هایی که میخواهند ارزشهای فرهنگ قبلی وبعد ی را تلفیق کنند ویکجا داشته باشند.

درفصل چهارم به پیشینه هزاره ها درکشور دانمارک  پرداخته است. بازهم پیش ازاین که به وضعیت هزاره های پناهنده دردانمارک بپردازد، کشور دانمارک را به صورت کوتاه معرفی کرده است وسپس یاد آورشده است که هزاره ها درکدام تاریخ به کشور دانمارک آمده اند ومیزان موفقیت و علاقه مندی آنها را در فعالیتهای تحصیلی و اقتصادی و فرهنگی وسیاسی توضیح داده است.

 چهره های فرهنگی هزاره های مقیم دانمارک نیز برشمرده شده است.

مولف سال۱۹۶۸ میلادی را سال ورود اولین مهاجرین هزاره به کشور دانمارک ذکر کرده است .

همچنین دراین فصل به تعداد جمعیت هزاره ها دردانمارک وروابط متقابل هزاره ها ودانمارکی ها نیز پرداخته است

درفصل پنجم به پیشینه ورود هزاره ها درکشور سویدن پرداخته و کشور سویدن را ازجهات مختلف معرفی کرده است

آقای ضیایی سال۱۹۷۶را اولین سال ورود هزاره ها دراین کشور میداند،  مانند فصل گذشته دراین فصل نیز جمعیت هزاره ها درسویدن، روابط متقابل هزاره ها و سویدنی ها وفعالیت های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی،  اقتصادی و تحصیلی آن ها ومیزان موفقیت وعدم موفقیت آن ها دراین فعالیت ها بررسی وتحلیل شده است.

درفصل ششم پیشینه ورود هزاره ها را درکشور ناروی بررسی می کند.ضمن معرفی کوتاهی از کشور ناروی، سال۱۹۸۸ میلادی اولین سال ورود هزاره هادراین کشور دانسته می شود.

دراین فصل نیزمانند دو فصل گذشته عمل میکنند و هزاره ها را از جهات گوناگون بررسی کرده است.

درفصل هفتم نگاهی به چالش ها ومشکلاتی انداخته شده است که در کشور های اسکاندی ناوی سد راه هزاره هایند. سپس امید واری ها و چشم اندازهایی ممکن ومحتمل بیان شده اند. سرانجام درفصل هشتم ضمیمه های آورده است، اسناد و اعلامیه هایی که در فصل های مختلف بدان ها تکیه شده است.

کتاب ( هزاره ها دراسکاندیناوی) یک اثرتحقیقی –تاریخی است و زبان سلسیس،ساده و عام فهم دارد. اطلاعات و آمار ها از طریق مصاحبه وگفتگو با هزاره های نسبتا آگاه تهیه شده وتوسط مولف تحلیل وبرررسی شده است.

گرفته شده از مجله ادبیات معاصر،شماره هژدهم ونزدهم  1399