فصل از یاد رفته ( بر رسی مناسبات حکومت های بعد از کودتای ثور،با مردم وشخصیتهای هزاره . نوشته رضا ضی

این نوشته،فصل از یاد رفته ، ضمن بررسی رویکرد فراموش گری نسبت به حوادث زمان وبعد ازکودتای ثور، زیان وعوامل از یاد رفتن، درباره مناسبات  کودتا گران با مردم وشخصیتهای هزاره نیز پردا خته است  .

واقعیت اینست که امروزه حوزه پژوهش و بررسیهای فرهنگی،سیاسی جامعه افغانستانی و هزاره ها از یاد آ وری وتحلیل حوادث روزگاران کودتای هفت ثور که از جمله مراحل مهم وحساس کشور ما است خالی و نسبت به پی آ مدها و عوارض ناشی از آن حساسیت  وتوجهه مناسب ، نشان داده نمی شود.

بی پروایی  به یک فصل پرحادثه ،اثر گذار وپیچیده ضمن اینکه نشانه گریز ازواقعیتهای تاریخی ما است می تواند برای ما نا گوار ونا بخشودنی هم تمام شود ونسل امروز وفردای ما هم به یک فضای  نا خوانا و تاریک روبرو میگردد .از یاد بردن اعمال ورفتارحکومتهای معاصر به ویژه حکمرانان برآ مده از سراب کودتا به علاوه اینکه  دفن نمودن بخش مهم از تاریخ  کشور ومردم ، خصوص رویداد ها و تحولات مر بوط به هزاره ها می باشد ، چه بسا  باعث جان گرفتن وفربه شدن دو باره استبداد،طولانی شدن پروژه بحران وتخریب در افغانستان می گردد.

از یاد بردن حوادث این فصل  به علاوه آنچه گفت شد سبب می شود تا بازهم تفکر نفرت ، جزمیت و خیانت درکشور تجدید وتقویت گردیده و پندارهای توطه و توهم به عنوان روح مسلط و حاکم در راوبط ومناسبات اجتماعی به حیات منفی ومضر خود ادامه بدهد و آ نگاه قاتلان ملت به عنوان ناجیان،خاینان به حیث رهبران وحامیان مردم تبلیغ و اظهار وجود نمایند ، اما توجهه ویاد آ وری ازاین فصل خونین وعبرت انگیز،تحلیل وبررسی دقیق و معقولانه از آ ن می تواند مارا در موا جهه با  چالشهای پیچیده امروزی ، دشمنان ودغل کاران حال و آ ینده آ گاه و نیرو مند ساخته ، رهنمای روزهای دشوار ما شود

عوامل از یاد بردن فصل کودتا

لازم است که پیش از پرداختن به دوره کودتا و کاوش در متون تدوین شده ومستند آ ن فصل به این پرسش اساسی پاسخ پیدا نمایم که چگونه است تفکر افراطی و اعمال دهشتناک قدرت پرستان ونژاد گرایان،بی رحمیها و هتاکیهای گردانندگان اصلی رژیم کودتا به این آ سانی از خاطره جمعی ما درحال کوچ کردن و محو شدن است  و دارد ازجوهر ونوک قلمها، اوراق ومتون مدون ما بگونه رمز آ لود حذف وپاکمرنگ می گردد؟

به باور این قلم عوامل مختلف می تواند در این مسله دخیل باشد از جمله:عدم تدوین دقیق و همه جانبه تاریخ واقعی و مفصل این فصل است بدین جهت مبارزات ملی، فداکاریها ،مصایب که متحمل شده ایم واز طرف دیگر ظلم وستم، قساوت ودرندگی حاکمان کودتا از چشم ودیدگان نسل جدید ما بدور مانده است.

یکی دیگر ازدلایل که ذهن جامعه را نسبت به حوادث زمان وبعد از کود تا بی پروا نموده است بنظر خوب عمل نکردن مد عیان جهاد و مقاومت بعد از پیروزی وفاصله گرفتن آ نها از شعار ها وارزشهای قبلا مطرح شده می باشد به علاوه آ ن مدعیان مقاومت وجهاد نتوانستند نظام قابل قبول و مورد وفاق ملی را برای مردم ارایه دهند.

دلیل دیگر براین مهم،رویکرد فریبنده،مظلوم نمایی، ساز وکارهای اغفال کننده باز ماندگان رژیم کودتا می باشد آ نها بعد از شکست مفتضاحانه صفوف شان را منظم نموده وبا هماهنگی در زیر چتر شعارهای ملی حتی دینی وبالاخره با پیوستن به لشکر طالبان به زندگی انتقام جویانه شان نسبت به مردم ادا مه داده و پوستن عوض نمودند و چه بسا ادعای مظلومیت واعاده شخصیت هم دارند

یکی از مهمترین  دلایل ازیاد رفتن جرایم کودتا گران و بی رحمیهای آ نها نسبت به ملت افغانستان به ویژه هزاره ها وسعت وعمق جنایات طالبان خصوص قتل عامهای شهرمزار شریف چپاول وغارت دره صوف،بلخاب، شمالی و کشتار منظم مردم یکه ولنگ می باشد.جنایات طالبان سبب شد تا ذهن جامعه از اعمال ضد انسانی و ستمبارگی حکومت حزب دمو کراتیک خلق و کلا فصل آ تش وخون بعد از کودتا بخصوص ازکشتار وقتل عامهای هزاره ها در بامیان،جنگ آغلی پلخمری و به رگبار بستن دسته جمعی کارگران معدن دره صوف، کشتار کور کورانه مظاهره کنندگان شهر های کابل وهرات وبالاخره قتل عامهای مکرر،درزندان پلچرخی منحرف گردیده وبه جنایت کاران جدید و عصر اوج گیری توحش معطوف شود

.روی کار آ وردن حکومت کودتا

با یاد آوری مطالب  که نوشته شد ، حال بطور فشرده وگذرا به بررسی  اعمال و کردار حکومت کودتا می پردازیم.هرکودتای درهرجای از جهان به وقوع می پیوندد، در نگاه اول نشان ازغیبت  قانون  وقانون مداری ، عدالت وآرامش و رضایت مردم  ، آ زادی،خرد سیاسی است  و گواهی است بر مو جودیت  ، جهل وعقب ماندگی  ،روحیه ی زیاده خواهی و قدرت پرستی ، بازیهای آ زمندانه قدرتهای توسعه طلب و ما جرا جو وهم چنین بیان کننده بیماری روابط اجتماعی در داخل آن کشور می باشد.

کودتای هفت  ثور  هزار و سیصد وپنجا وهفت خورشیدی  در کابل به عنوان یک حرکت آ زمندانه که حتی وبه ادعای خود شان بدورازآ گاهی وعزم بخش عمده اعضای حزب اجرا کننده بوقوع پیوست کودتای مورد نظر ازهمان آ غاز تبدیل به فتنه ی وحشتناکی گردید که درمرحله حساس از تاریخ کشور، ما مثل آ تش به جان مزرعه خاموش افغانستان افتاد وشراره ش خرمن آ رزوهای مردم را به خاگستر مبدل ساخت و به اضافه آن  سبب بر هم خوردن آ رامش نسبی آ ن زمان گردید.درامه تراژیدیک کودتا ، نمایش هوس آ لود وقدرت پرستانه ای بود که از گندابه های نژادی و برتریخواهی حاکمیتهای تاریخی افغانستان تغذیه می شد و به همین دلیل درهر کوی وبرزن نا قوس مرک وکشتار های دسته جمعی را به صدا در آ ورد.

احیای رسم آ دم کشی

آ نچه در رابطه با کودتا گران  مهم  و قابل دقت است، زنده شدن طبیعت و خوی ستمگری،خشونت وکشتارهای وحشیانه مردم دراین مر حله از تاریخ می باشد.همه می دانند که قتل وکشتار آ دمهای بیگناه آ ن هم بطور دسته جمعی بعد از دوران عبد الرحمن خان ، در دوره حاکمیت کودتا گران و تفکرات افراطی وعقده مندانه آ نها  دو باره زنده گردیده و رواج می یابد.دراین دوره کشتار انسانهای که مخالف پنداشته می شد ه است به حیث یک وظیفه مقدس وطن پرستانه مطرح می گردد، قتل وکشتار انسانها ، قبحیت و شأن جرمی خود را از دست داده وبه عنوان اعمال انقلابی ودمو کراتیک مورد ستایش و پیام آ ن درون مایه اشعار وادبیات حزب پیشتاز طبقه کار گر افغان قرار می گیرد.

 به دنبال پیروزی قیام،استبداد و حاکمیت خود کامه  گروهی وشخصی در کشور بشیوه جدیدی،آ غاز گردید،سیاستهای حاکمیت خلیقها به ادعای نا روا نمایندگی کردن از منافع طبقه کار گر وکلیه زحمت کشان و اعمال حکومت پرولتری در واقع در تضاد با منافع مردم افغانستان قرار گرفت.این حاکمیت به سر آ غاز بیرحمیها و جنگهای خونین در کشور مبدل گردید. ۱

بهر حال دراین ارتباط ، احیای رسم آ دم کشی بصورت جمعی و سازمان یافتن ستم وفشارهدفمند به هزاره ها، نا گزیر از آ وردن روایات بی طرفانه و نقل قول مورخین موثق ومورد قبول اکثریت می باشیم، روایات که بتواند ضمیر ونیات گردانندگان حکومت کودتا را نیزبیان نماید.یکی از این نمونه های معتبر موضوع ا ست که  آ قای سلطان علی کشتمند صدر اعظم سابق افغانستان از کتاب افغانستان،اسلام گرایی واثرات جنگ سرد از فرهالیدی پروفیسور مناسبات بین المللی در مکتب اقصاد لندن در کتاب خاطرات سیاسی خود  آ ورده است...رهبر خلقیها حفیظ الله امین، در برابر مستمیعین حزبی خویش با غرور اظهار داشت:ما افغانها مخالفین خودرا با گولوه نمی زنیم ما کله های آ نان را با توپ به هوامی پرانیم. 2

و به همین دلیل بوده است که محققان خارجی وداخلی حتی کسانی از درون ان نظام از ترکی وحفیظ الله امین به عنوان دیوانگان قدرت وظالمان هتاک وسفاک یاد نموده و ازتفکرات نفرت انگیز وجزم گرایانه  آ نها به سختی وجدیت انتقاد کرده وبه افشا گری چهره های پر داخته اند که با ریا وفریب پشت شعار های زمانه پسند وانقلابی نما کیمن کرده بودند.

یکی از این نمونه ها باز هم آ قای سلطان علی کشتمند است کسی که بهتر از دیگران روح وروان، گفتار وکردار گردانندگان کودتا را دیده وشناخته است او بعد از سه ما وچند روز که از وقوع ما جرای هفت ثور گذشته است مثل میلیونها انسان دیگرمورد توهم وتوطه حکمرانان قرار گرفته و بعد از دستگیری سخترین شکنجه های قرون وسطی را از دست رفقای تشنه به قدرتش متحمل می شود. ایشان در یاد داشتهای سیاسی خود که می شود به عنوان گزارش از درون ان نظام تعبیر نمو چنین می نو یسد.

 بر پایه این سیاست ترور واختناق، بر اساس فهرست های مو جود واطلاعات جواسیس ، پیگرد خشن شخصیتهای سیاسی دوارنهای پیشین به زودی اغاز گردید و دامنه ان هر روز وسعت میافت، با مشاهده این وضع فرار شخصیتهای سیاسی علمی ، فرهنگی، روحانی وروشنفکران دارای اندیشه های گوناگون به کشور های ایران و پاکستان وکشورهای غربی اغاز گردید.-3-

آ قای کشتمند در باره خود خواهی و خود کامگی گردانندگان این رژیم اضافه می کند و می نویسد: می دیدم که چگونه قدرت ،  برخی انسانها را نابینا و نا شنوا،بیگانه وفریفته میسازد که نمی تواند حقایق و واقعیتها را ببیند. ولی میتواند بسادگی هر خانه و کشانه ای را به آ تش بکشند و خونهای پاک انسنهای  آ رزو مند را بر زمین بریزند. ظالمانه تر از همه اینکه قدرت طلبان غالبا اعمال ضد انسانی خویش را تحت پوشش خدمت به انسان خدمت به مردم بخاطر سعادت ورفاه خلق وزیر نام دفاع از انقلاب،دمو کراسی،ترقی وصلح انجام می دهند).-۴-

رژیم کودتا درقضاوت هزاره ها

روایت اکثریت قریب به اتفا ق مردم، مورخین و پژوهشگران زمان کودتا بیانگر آ نست که بعد از وقوع کودتا به علاوه عادی شدن ستمگری و یکه تازی،دستگیری وترور مردم،هویت نژاد پرستانه کودتا گران نیز نمایان می گردد.تبعیض قومی در حدی داغ وشدید میگردد که گردانندگان جز به قوم وآ ن هم ، هم محلیهای خود به کسی اعتماد ندارد بیدن لحاظ کارشناسان مسایل افغانستان در همان زمان به این مسله اشاره نموده که حکومت کودتا از همان ابتدا برای تامین قدرت خود به ساختار های قبیله ای نظر داشته است.وبا این تعبیر مقاصد شوم شان را بیان می نمودند (نمی توان جز به کسانی که به قوم خود مان تعلق دارند اعتماد کرد.)- ۵ -

ولی  آ نچه که در این راستا ازشدت پیشتر بر خوردار بوده ، اسارت،تعقیب شدید،کشتار وقتل عام هزاره ها است به تعبیر دیگر با روی کار  آ مدن ترکی و امین یک بار دیگر سیاست وروش زمان عبد الرحمن خانی در ارتباط با هزاره ها در دستور کار حکمرانان قرار گرفته وهزاره ستیزی عمل مشروع قلمداد می گردد.در اینباره آ نچه که جالب است، شناخت وقضاوت هزاره های آن زمان  از کودتا و حکومت جدید می باشد ، هزاره ها وقتیکه مورد سوال یک محقق خارجی قرار می گیرند که آ یا با رژیم مو جود موافقند یا نه با مسخر جواب داده واز او می پرسند:(چه انتظار نیکی برای طایفه هزاره از سوی جوامع پشتون می توان داشت؟)-۶-

جریان دستگیری بزرگان فکری واجتماعی هزاره از کابل تا ترکستان،مرکز هزارستان، ارزگان وجاغوری خود یکی دیگر ازنمود ها و بیان گرچگونگی برخورد و مناسبات حکومت کودتا با هزاره ها است.حکمرانان کودتا با یورش به مراکز فرهنگی ودینی هزاره ها در کوتا ترین زمان، بهترین شخصیتهای فکری هزاره را که هر کدام از ذخایر معنوی وافتخارات علمی افغانستان بودند،همانند صد ها هزار انسان دیگر دستگیر و به اعدام گاه ها می فرستند.

کودتا گران بنا داشتند که بهر نحو ممکن هزاره هارا از سر راه حکومت، عرصه های سیاسی وفرهنگی بر دارند لذا با خشونت تمام این سیاست فاشیستی را نسبت به هزاره ها با بی رحمی وقساوت به اجرا گذاشتند این وحشت ورعب به گونه بود که محققان خارجی نیز از وسعت و دهشتناکی قضیه سخن گفته اند.( رو حانیت شیعه- هزاره بیش از همه هدف این سرکوبها بود. دها روحانی شیعه در چهارکینت- دره صوف- یکه ولنگ و جاغوری باز داشت شدند.)-۷

خلاصه اینکه این سیاست عریان هزاره ستیزی کودتا گران بود که پژوهشگران نوشتند:

 رژیم امین بنحو بیمار گونه ای با هزاره خصومت میورزید، چنانکه همه بیاد دارند که عبد الله امین برادرد حفیظ الله امین اهالی پغمان را هنگامیکه گرد  آ ورده وبرای جنگ به بامیان تشجیع واعزام مینمود- در سخنرانی خویش اشکارا این شعار معروف عبد الرحمن را تکرار کرد:سر مردم هزاره از ما ومال وناموس شان از شما)- ۸ -

دره صوف اولین هدف کودتا گران

در  آ غازین ما های کودتا ودر شبی از شبهای ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۷در حالیکه مردم برای انجام بعض از مراسم دینی شان در مسجد جمع گریده بودند بطور نا گهانی وبر اساس نفرت و کینه تاریخی حکمرانان نسبت به مردم هزاره مورد حمله سربازان حکومتی قرار گرفته و تعداد زیاد از علمای دینی، معلمان و بزرگان مردمی دستگیر وبه مرکز ولایت سمنگان منتقل وزندانی می گردند.کودتا گران به این هم اکتفا نکرده وبعد از مدتی به تاخت وتاز نظامی علیه این مردم دست می زند و تعداد را در پیش چشم زنان و کودکان تیر باران می کنند وبا هتاکی به باورهای ومقدسات دینی شان توهین و تحقیر می کنند با این یورش ظالمانه است که دوران سیاه عبد الرحمن خانی در ذهن وخاطره مردم زنده می شود ولذا به تکانه و تحرک می افتند.

 بموازات قیامهای مناطق مختلف وملیتهای دیگر کشور- برای نخستین بار-اهالی هزاره نشین در ه صوف در ولایت سمنگان در برابر زورگویهای رژیم ابراز نا رضایتی وایستادگی کردند و جواب ایشان با سر نیزه و کشتار خونین داده شد قوای نظامی دولت به فریب ونیرنگ نوع عبد الرحمن خانی- داخل دره صوف گردیده و مردم را غافل گیرانه گروگان گرفتند  آنان هزاران تن از هزاره ها راکشته و در کاریزها زنده بگور ساختند وخانه های ایشان را ویران کردند. این عمل رژیم در برابر مردم  دره صوف مو جب واکنش وانزجار شدید در میان مجموع هزاره گردید واز اینجا مقاومت وایستادگی هزاره ها  آغاز شد و در سراسر هزارستان پخش گردید.)- ۹

آ نگونه که در کتاب ،دره صوف آغاز گر قیام ومقاومت آمده است  :

 بعد از آ نکه سر بازان ترکی وامین با یورش به مساجد وتکایای هزاره ها تعداد از رو حانیون ومعلمان مردم دره صوف را دستگیر وبه زندانهای ایبک مرکز سمنگان برده مورد شکنجه وتعذیب قرار دادند، مردم دره صوف با آ گاهی از وضع پیش آ مده ولی با مشورتهای وسیع طرح و بر نامه یک قیام مسلحانه و دفاعی را تصویب نموده و بتاریخ بیست وپنج دلو1357 قیام شان را آغاز ودر مدت اندک معدن ذغال سنگ و مرکز ولسوالی را به تصرف شان در آ ورده و قیام  ومقاومت را تنها راه حل برای رفع ود فع ستم و ظلم ترکی وامین اعلام می کنند.)- 10

بعد از قیام و آ غاز مقاومت مردمی در دره صوف حکومت کودتا به علاوه اعمال سیاست زمین سوخته وکشتار های دسته جمعی به خطر ناکترین سیاست وروشهای شقاق افکن دیگر نیز دست می زند،  آ نها صد ها نفر از مردمان نا  آگاه  وفریب خورده  جاجی ومنگل را مسلح نموده، اسناد رسمی زمینهای مزروعی و خانه های هزاره های دره صوف را به نام هریک از آ نها ثبت و بعنوان دستمزد  آ دم کشی برای شان تسلیم می کند.

این افراد زمانیکه در جنگ با مردم دره صوف کشته ویا دستگیر شدند اسناد یاد شده افشا وبدست مردم هزاره افتاده بودند،از یاد نبریم که ترکی وامین نتنها در دره صوف بلکه در دیگر مناطق هزاره نیز به این روش شیطانی وسیاست استخوان شکنی دست زده اند.نویسندگان وپژوهشگران تاریخی این نکته ها را از قلم نیداخته و به  آ ن اشاره نموده اند.

 آ نگاه حفیظ الله امین نقشه ای طرح کرد که بر تحریک تعصب مذهبی در بین مردمان شیعه وسنی بنا یافته بود- بر این اساس وی توسط برادرش عبد الله امین با پشتونهای ساکن اطراف کابل که یک تعداد از ایشان مانند خودش به قبیله خروتی منسوب بودند- در تماس  آ مده پیشنهاد کرد که  آ نها در بدل اخذ پول وسلاح از دولت به هزارگان حمله برند.-11

خلاصه اینکه کودتا گران هر آ نچه از ظلم وبیداد گری که در ضمیر و تفکر خود داشتند نسبت به ملت هزاره دریغ نمی کنند، مورخ مشهور وشنا خته شده این عصر و حوادث پیش وبعد از کودتا مر حوم فرهنگ گوشه ای دیگر ازجنایت و کینه ورزی حکومت کودتا نسبت به هزاره هارا اینگونه بیان می کند: درهزارجات عملیات دولت با کشتار ملا یان آ غاز نهاد و چون مردم به مقابله بر خاستند مقا مات دولتی که از گسیل نمودن اردو به داخل هزارجات خوف داشتند کوشیدند تا مردم را از طریق محاصره اقتصادی به تسلیم وا دار سازند.. حمل اجناس را به داخل هزارجات ممنوع ساخت و مو ترهای حامل مواد خوراکه را مصادره و مردم به خوردن علف خشک رو آ وردند.-12

دراینجا به علاه وه اینکه شاهد بر خورد ظالمانه ونفرت افکنانه رژیم با هزاره ها هستیم یک پیام دیگر نیز دریافت می نمایم وآ ن تکرار نوع جنایت بدست به اصطلاح حکومتهای گونا گون است.

هزاره ها در دوره عبد الرحمن خانی نیز پیش از قتل عام و عملیات   نظامی محاصره اقتصادی شده بودند و هم چنین بعد از ترکی وامین طالبان نیز ضمن تداوم کشتار هزاره ها از سیاست محاصره و گرسنگی دادن ملت هزاره کار گرفتند وراه و سبق کودتا گران را سر مشق جنایت شان قرار دادند. این همرنگی در سیاست ورفتار بیانگر هم جنسی و هم  آ رمانی حاکمیتهای افغان می تواند باشد.

در ادامه این سیاست یعنی زجر وشکنجه، قلع وقمع هزاره ها از دستگیری و شکنجه دادن هزاره های که در داخل نظام شان هم بودند ابا نورزدیده. به عنوان نمونه می توان از  آ قای سلطان علی کشتمند یاد نمودایشان در رابطه با هتاکی ودرنده خویی کودتا گران با تعجب وشگفتی سخن گفته و یاد  آور می شود که  آ نها چگونه توانسته بودند در آ ن مدت کم  آ ن همه روشهای پیچیده وفن شکنجه گری را  آموخته بودند.

 اسد الله امین به تلون اشاره کرد که شروع نماید. گفتند  آپارات را بیاورید . صندوقچه چرمین را باز کردند و از میان  آ ن یک پایه تلفون صحرایی و نظامی برنگ نصواری برون آوردند. هنوز هم من از  آ ن چیزی نفهمید م. مرا روی تخت خواباندن. غلام جیلانی دستانم را با روی جایی در میله های آ هنین تخت محکم گرفت وسیم های تلفون را در شصت های هر دو پایم بستند وتلون دسته تلفون را چر خواند. از جا چنان تکان خوردم و احساس کردم که گویا از ده منزله پاین افتاده باشم).-13

بهر حال زمانیکه هزاره ها درک می کنند که از جانب حکومت تازه به دوران رسیده مورد تهدید جدی وهدف مندانه قرار دارند، به علاوه تشدید مخالفتها و مبارزات شان در هزار ستان، به خاطر حضور وسیع شان در شهر ها خصوص در کابل به سامان دادن مقاومتهای مدنی ، علیه رژیم نیز اقدام می کنند این رویکرد خطیر وریسک فدا کارانه هزاره ضمن اینکه باز تاب دهنده رو حییه ضد ستم و تفکر  آزاد منیشی  آنها می باشد بیانگر مناسبات سخت ملتهب و شکننده حکومت وقت وهزاره ها نیز بحساب می آ ید.

 هزاره ها با  آ گاهی تمام از قساوت خلقیها اما برای رساندن پیام مخالفت شان با ظلم وستم نوین وهتاکیهای حکمرا نان کودتا ، نا گزیر فریاد می کشند و دشمنان خلق را به چالش فرا می خوانند ودر همین راستا تظا هرات تاریخی چنداول را سازماندهی نموده و همراه با دیگر وطن داران شان که به تظاهرات پیوسته بودند پایتخت حکومت تبعیض وستم را به لرزه در می  آ ورند،معادلات و پندارهای سران خود کامه رژیم را بر باد داده و رویا های  آ نها را به سراب مبدل می سازند.

 از جانب دیگر این تظاهرات که طنین  آ واز واشعه انوارش به بیرون کابل وافغانستان هم رسید مسیر مقاومت مردم افغانستان را نیز تغییر می دهد . اما در جریان تظاهرات زمانیکه یورش عساکر حکومت خلقی به صفوف تظاهرات یاد شده  آ غاز می گردد مردم هزاره تنها مانده وبه عنوان هدف اصلی نیروهای سفاک حکومتی مورد تعقیب و کشتار بی رحمانه قرار می گیرند.

 دراین میان تعداد زیاد از مردم بیگناه و آ آآزادی خواه ما به خاک وخون کشانده شده وبه شهادت می رسند . پژوهشگران در باره این تظاهرات چنین  نوشته اند ، اولین قیامی که به وسیله مردم کابل بر پا شد در شهر کهنه و درمحله چنداول و در روز شنبه 23 ژون 1979 بود. این تظاهرات به  خوبی سازمان داده شده بود. درحدود صد هزار نفر که بیشتر شان هزاره ها بودند در جاده میوند با پرچمهای سبز راه افتادند...سپا هیان سر رسیدند وبه مدت چهار ساعت سر بازان که تا دندان مسلح بودند به تظا هرات کنندگان وعابرین تیر خالی کردند و عده زیادی را کشتند.. بعد از تظاهرات- مردم کابل می گویند دست کم (3000) نفر از مردم هزاره را بدون هیچ تحقیق یا علتی از خیابانها جمع کردند و همان روز همه ی  آ نها در گور های دسته جمعی حکومت فرو رفتند.)-14-

هزاره  ها ، هدف نفرت وکشتار

 آ نچه که بدان اشاره شد وهم چنین از منابع موثق بر می  آ ید که در حکومت ترکی وامین، هزاره ها در مجموع با هر گرایشی سیاسی وفکری که داشتند بطور یکسان و مثل گذشته ها و دورانهای عبد الرحمن خانی مورد تعقیب وتعذیب قرار داشته و هدف اصلی توطه وحملات کار گزاران رژیم کودتا بوده اند. دستگیری واعدام دست جمعی مردم وعلمای دینی، زنده بگور نمودن روشنفکران و اندیشمندان و شکنجه های جنون  آ میز چهره های سر شناس هزاره همگی بیانگر   آ ن است که هزاره به عنوان هزاره هدف معیین کودتا گران قرار داشته است.

گذشته از این که حکومت کودتا به کشتار دسته جمعی هزاره ها خصوص در بامیان، جنگاغلی پلخمری ، دره صوف واعدام بزرگان سیاسی واجتماعی، مبارزان و تظاهر کنندگان هزاره در کابل دست زده است . بنا بر اسناد موثق ودقیق موجود، برخلاف ادعا های بی پایه ومسخره آ میز بعض فریب خوردگان و جزم اندیشان، رژیم کودتا برنامه های وحشتناکی دیگری نیز برای حذف هزاره ها داشته واز جمله بنای کوچاندن کلی هزاره ها از هزارستان را در سر می پرورانده است.دراین باره در کتاب یاد داشتهای تاریخی آ قای کشتمند چنین آمده است

.باری ترکی خطاب به من که رو بروی او نشسته بودم ضمن حرفهای دیگر گفت: میثاق جان در باره انقلاب وهزاره ها با من صحبت کرده است ،  نظر مرا پرسید واظهار داشت چه کار باید کرد تا هزاره ها از انقلاب راضی باشند؟ من گفتم مشکل اساسی وعمده هزاره ها عبارت از آ زادی عمل کوچیها و پایمال شدن کشت و زراعت ایشان است باید سعی کرد تا کو چیها تشویق گردند که متد رجا مسکون ساخت شوند واین به نفع آ نان و همچنان هزاره ها است. ترکی با شنیدن این حرفها ابرو درهم کشید وگفت:نمی شود کو چی ها را از مالداری منع کرد بهتر است که مناطق مرکزی کشور به حیث چرا گاه های کوچیها اختصاص داده شود وهزاره ها بجای های دیگر کو چانده ومسکون شوند. -15-

این نقشه و توطه آ نگونه که گفته شد برای اولین بار دز زمان  حکومت  بعد از کودتا درمنطقه در ه صوف به اجرا درآ مد ولی مقاومت هزاره ها در آ ن دیار مانع عملی شدن وتکمیل پروژه کوچ اجباری وتصرف دره صوف توسط عمال ترکی وامین گردید.

 حکومت ترکی وامین ضمن قتل عام مردم دره صوف در سه نوبت ودر سه منطقه، معدن،  دهنه کاردوی، کوشکک مرکز دره صوف ، ز مینها و خانه های این مردم را نیز برای جنگجویان جاجی ومنگل بخشیده واسناد شان را به آ نها سپرده بودند، اگر نبود مقاومت و ایستادگی هزاره ها امروزه دره صوف نیزهمانند ارزگان، دایچوپان ودای پولاد خالی از هزاره وبه تصرف غارتگران وچپاول پیشگان قرار داشت

منابع :

-1- یاد داشتهای سیاسی و رویداد های تاریخی.سلطان علی کشتمند.

-2- همان مدرک

-3-همان مدرک

-4- همان مدرک

-5-افغانستان اسلام ونوگرایی سیاسی. الیوروا

-6-افغانستان در زیر سلطه شوریو-اتونی هیمن

-7-افغانستان اسلام ونو گرایی سیاسی-الیوروا

-8-یاد داشتهای سیاسی ورویداد های تاریخی-سلطان علی کشتمند

-9- همان مدرک

-10- دره صوف اغازگر مقاومت و جهاد- هفته نامه وحدت- رضا ضیایی

-11- افغانستان در پنج قرن اخیر- میر محمد صدیق فرهنگ

-12- همان مدرک

-13-یاد داشتهای سیاسی ورویداد های تاریخی-سلطان علی کشتمند.

-14-افغانستان در زیر سلطه شوروی- انتونی هیمن

-15-یاد داشتهای سیاسی ورویداد های تاریخی- سلطان علی کشتمند